Bir synthesizerı oluşturan temel öğeler nelerdir? Modular Synthesizer nedir? Eurorack Modular Sistem'e nasıl başlayabilirim?
Modüler sistemleri anlayabilmemiz için öncelikle modüler olmayan, bağımsız (standalone) synthesizer’lardan yola çıkmak faydalı olacaktır. Bağımsız synthesizer’lara göz attığımızda, hepsinin ortak bileşenler içerdiğini görebiliriz: Seslerin üretildiği osilatör, osilatör dalga formlarının toplandığı mikser, sesleri şekillendirmek için kullanılan filtre (filter) ve envelope’un bağlı olduğu voltaj kontrollü amfi (VCA). Bunların dışında, LFO veya ikinci bir envelope gibi modülasyon için kullanılan bölümler de bulunmaktadır.
Tüm bu bölümler, tasarımcının fikirleri doğrultusunda belirli bir sıralama ile birbirlerine bağlanmıştır. Bu yapı, enstrümanın tasarımını oluşturur ve bu tasarımın dışına çıkmak pek mümkün değildir. Ancak bu durum, bir dezavantaj olarak algılanmamalıdır. En temel haliyle bakacak olursak, ses sinyal yolunu/sıralamasını OSC-VCF-VCA olarak adlandırabiliriz. Diğer bölümler ise kontrol voltajı (CV) bölümlerini oluşturur. Bağımsız synthesizer'lar ile ulaşmak istediğiniz sonuca daha hızlı varabilirsiniz. Davul, bas, lead ya da drone seslerini elde edebilirsiniz. Yarı modüler sistemler ve synthesizer'lar, bağımsız synthesizer'lara göre bu konuda biraz daha esnektirler.
Modüler sistemler, size kendi sisteminizi oluşturmanıza, kendi synthesizer tasarımınızı yaratmanıza ve çok daha fazla sayıda sentez tekniğini uygulayabilmenize olanak tanır. Doğru bir sistem kurmak ya da sistemi kurduktan sonra üzerinde patch yapmak, bağımsız synthesizer'lara nazaran daha uzun ve zahmetli bir iştir. Bir synthesizer'ı oluşturan tüm bu bahsettiğimiz osilatör, filtre, VCA ve envelope gibi bölümler birbirlerinden bağımsız ayrı devreler, yani modüller halindedir. Bu modülleri, bir rack içine istediğiniz sıralama ile yerleştirebilirsiniz. Her biri kendi ayrı güç kablosu ile bir güç kaynağına bağlanır. Modülleri etkinleştirmek için ise 3,5mm TS jacklar kullanılır ve modüller istediğiniz sıra ile bağlanabilir. Bu durum, diğer synthesizer'lara göre yolu daha uzun ve zorlu kılar. Bazen basit bir dalga formu elde etmek için bile çok sayıda kablo takmanız ve uğraşmanız gerekebilir.
Piyasada farklı boyutlarda, farklı kasa tasarımlarında ve farklı güç kaynakları ile çalışan birçok sistem bulunmaktadır.
Eurorack sistemi, Alman synthesizer firması Doepfer tarafından kurulmuştur. Eurorack, kaliteli ses, küçük boyutlar ve uygun fiyatlara sahip olmasıyla, birçok ünlü ve takip edilen firmanın da bu formatta modüller ürettiği ve en fazla çeşit bulabileceğiniz, son dönemin en ünlü ve tercih edilen modüler synthesizer formatıdır. Eurorack sistemleri 3U yüksekliğinde olup, yeni dönemde 1U’luk bölümlere de rastlanmaktadır. Yatay genişlikleri ve derinlikleri değişkenlik göstermektedir. Yatay olarak ortalama 84hp, 104hp, 168hp gibi sistemler bulunur. Derinlik olarak çoğu modül 4cm derinliğindedir. Ancak bazı modüller 7cm ile 12cm derinliğe kadar gidebildiğinden, bu durumu sorun etmemek için mümkün olduğunca derin bir kutu seçmenizi tavsiye ederiz.
Eurorack'lerde güç kaynağı, enerjiyi bus board'lara yönlendirir ve bu bus board'lara ribbon kablolar aracılığıyla modüller bağlanır. Modüller, +12V / -12V / +5V şeklinde elektrikle beslenerek çalışır. Kurduğunuz sisteme göre yeterli seviyede bir güç kaynağı seçmeniz ve bu hesabı iyi yapmanız çok önemlidir. Sistem kurmaya yardımcı olması için www.modulargrid.net adresini ziyaret edin ve üye olmayı unutmayın. Bu sitede neredeyse dünya üzerindeki tüm synth ve pedal firmaları bulunmaktadır. Burada kendinize bir case yaratıp seçtiğiniz modüllerin kutunuza sığıp sığmadığını, gerekli olabilecek derinliği ya da gerekli olan güç kaynağı gibi verileri edinebilirsiniz. Kurduğunuz sistemde input ve output'ları hesaplayarak, ve bence hesapladığınızın üzerinde bir sayıda, kablo almayı düşünebilirsiniz.
Özetlemek gerekirse, modüler synthesizer, kendi seçtiğiniz modüllerle kendi synth ve ses tasarımınızı oluşturmanızda size çok geniş imkanlar sunar. Buradaki önemli konulardan biri, sistem kurmaya başlamadan önce kafanızda net fikirlerin olması ve synthesizer'ı kurarken belirli bir amacınızın bulunmasıdır. Aksi takdirde, karar veremeyebilir veya doğru modüllere ulaşmakta zorlanabilirsiniz. Sonuç olarak, zaman ve para kaybedebilirsiniz. Belki ilk olarak basit monofonik bir synth ses kaynağı kurarak başlayabilirsiniz; örneğin VCO – VCF – Mixer – VCA – Envelope – LFO gibi ya da VCO – LPG – Envelope – LFO gibi bir set. Sonuçta bir sistem kurmak ve karmaşık modüller seçmek, synthesizer'ınızı kesinlikle daha kişisel bir hale dönüştürecektir, ancak bazı firmaların hazır sistemleri de bulunmaktadır. Böyle bir sistem veya synth ses kaynağı ile başlamak, çok daha akıllıca ve hızlı adım atmanın bir yolu olabilir. İşin sonunda aslında en önemli şey eğlenmek, ses çıkarmak ve müzik yapmak. Bunu asla unutmayın.
コメント